
พระยาจุฬาราชมนตรี
(สัน อหะหมัดจุฬา)
พระยาจุฬาราชมนตรี (สัน) เป็นบุตรพระยาราชมนตรี
(สิน) กับคุณหญิงแพ
ท่านสันเกิดเมื่อ พ.ศ.2411 เมื่อครั้งเยาว์วัยได้ไปศึกษาอบรมระเบียบงานราชการกับสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์
(ช่วง
บุญนาค) หรือที่ชาวมุสลิมสี่แยกธนบุรีเรียกท่านว่า
“ดะโต๊ะ
สมเด็จ” (เจ้าคุณสมเด็จ)นั่นเอง
ซึ่งต่อมาท่านสันได้ถวายตัวเป็นมหาดเล็กในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวและทรงโปรดเกล้าฯ
ให้เป็น “หลวงราชเศรษฐี” สังกัดกรมท่าขวากระทรวงการต่างประเทศ
ครั้นเมื่อกระทรวงยุติธรรมได้ตั้งศาลยุติธรรมขึ้น
หลวงราชเศรษฐีจึงได้ย้ายมาสังกัดกระทรวงยุติธรรม ตำแหน่งพนักงานดูเงิน (ฝ่ายการเงิน) แล้วเลื่อนขึ้นเป็นจ่าศาลต่างประเทศ
เมื่อพระบาทสมเด็จพระพุทธเจ้าหลวงสวรรคตเมื่อ
23 ตุลาคม 2453 พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวเสด็จฯ
เถลิงถวัลยราชสมบัติอีก2ปีต่อมา พระราชเศรษฐี (สัน) ได้รับพระราชกรุณาโปรดเกล้าฯ
แต่งตั้งให้เป็นพระยาจุฬาราชมนตรี (สัน) คนที่7
แห่งกรุงรัตนโกสินทร์
พระยาจุฬาราชมนตรี (สัน) ได้ขอพระราชทานนามสกุล
“อหะหมัดจุฬา” จากพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว
เมื่อ5 กรกฎาคม 2456 และได้รับพระราชทานเมื่อ27 กรกฎาคม
2456อันเป็นนามสกุลสำหรับผู้สืบสายโลหิตมาจาก เฉคอะหมัด ทางพระยาจุฬาราชมนตรี (ก้อนแก้ว) และนับเป็นสายสกุลเดียวกับ
บุนนาค อีกด้วย
พระยาจุฬาราชมนตรี (สัน) ถึงแก่อสัญกรรมเมื่อวันศุกร์ที่22
เมษายน 2466 อายุได้57 ปี ศพของท่านถูกฝังไว้ที่สุสานมัสยิดต้นสน
ปากคลองบางกอกใหญ่